In de ontwikkeling van een kind of jongere kan het vroeg of laat duidelijk worden dat de genderidentiteit en/of genderexpressie andere richtingen uitgaan dan verwacht. Op elke leeftijd kan zich dat anders uiten (lees verder op de pagina genderontwikkeling) en stellen zich voor het kind en ouders of opvoedingsverantwoordelijken andere uitdagingen. Men kan op een punt komen dat professionele hulp gewenst is voor de begeleiding en ondersteuning van een kind/jongere en de dichte omgeving.

Momenteel kan je terecht bij:

  • het multidisciplinair kinderen- en jongerengenderteam van UZ Gent
  • het multidisciplinair kinderen- en jongerengenderteam van ZNA Antwerpen

Voor psychosociale ondersteuning buiten of in afwachting van een intake bij één van deze genderteams, kan je ook terecht op onze zorgkaart.

Oriënterende gesprekken

Elk zorgtraject start met oriënterende gesprekken bij een psychische hulpverlener (kinderpsycholoog). Op gesprek gaan hoeft niet te betekenen dat een kind of jongere later per definitie een transitie zal doormaken en medische stappen hierin wil zetten. De rol van de psychische hulpverlener is om een kind/jongere en diens ouders te ondersteunen in de genderzoektocht en de gepaste hulp aan te bieden aan het gezin. Lees verder op de pagina gespreksbegeleiding bij kinderen en jongeren.

Een multidisciplinair team bespreekt samen met de ouders en de jongere elke cruciale stap. Dit team bestaat uit de kinderpsycholoog bij wie de jongere en het gezin doorheen het volledige proces worden opgevolgd, een kinderpsychiater en een kinderendocrinoloog. Echter is identiteit een continu proces dat bepaald wordt door ervaring, beleving en groei. Daarom wordt dit proces continu geëvalueerd en gaat men steeds gefaseerd en leeftijdsadequaat te werk. Bij hele jonge kinderen bestaat de begeleiding vooral uit opvoedingsadvies en ondersteuning aan de ouders. 

Op dit ogenblik zijn er lange wachttijden. De zorgkaart biedt een alternatief met hulpverleners die ook ondersteunend en begeleidend werken rondom genderidentiteit en -expressie, samen met jongeren en hun gezin indien men hieraan nood heeft.

Mogelijkheid tot hormonale therapie

Na een duidelijk assessment, een proces dat bestaat uit het leren kennen van de jongere en diens gezin, kan er eventueel gestart worden met een hormonale behandeling, indien aangewezen en gewenst. Deze kent twee fases met elk hun eigen beslissingsmoment:

  1. de opstart van puberteitsremmers
  2. de opstart van genderbevestigende hormonen (testosteron of oestrogenen)

De jongere wordt hierin begeleid door een kinderendocrinoloog, die onderzoekt in welk stadium van de puberteit een jongere zich bevindt en wanneer die, vanuit lichamelijk oogpunt, best gestart wordt. De kinderendocrinoloog heeft ook een belangrijke begeleidende functie voor het opvolgen van de puberteitsontwikkeling, de hormonale therapie, de botdensiteit en het opmeten van de groei. Vóór de puberteit is er geen hormonale behandeling mogelijk of nodig. 

Een genderbevestigende hormoontherapie is mogelijk voor jongeren met blijvende genderincongruentie die al langere tijd opgevolgd worden in het kinder- en jongeren genderteam, en die voldoende in staat zijn om alle gevolgen van deze niet omkeerbare behandeling te overzien. In dat geval zullen jongeren met een mannelijk geboortegeslacht starten met oestrogenen en jongeren met een vrouwelijk geboortegeslacht met testosteron, om op die manier de gewenste uiterlijke kenmerken te ontwikkelen.

De teams volgen hierbij de internationale richtlijnen in de Standards of Care (versie 8 - hoofdstuk adolescenten)  van de World Professional Association for Transgender Health (WPATH) en ook de richtlijnen voor klinische praktijken van de Endocrine Society .

Let wel: niet alle jongeren met genderincongruentie wensen de stap naar een genderbevestigende hormoontherapie te zetten.

Mogelijkheid genderbevestigende chirurgie

Er bestaan verschillende types zorg om lichaamskenmerken en uiterlijk meer in overeenstemming te brengen met de genderidentiteit. De meeste ingrepen zijn ten vroegste vanaf 18 jaar mogelijk, mits er voldaan is aan enkele voorwaarden (bepaald per type ingreep). Een overzicht vind je op de pagina’s over genderbevestigende chirurgische ingrepen.

Voor jongeren die de leeftijd van 18 jaar nog niet bereikt hebben, is enkel een borstverwijdering (mammectomie) mogelijk. Dit kan ten vroegste vanaf 17 jaar, mits er voldaan wordt aan de voorwaarden (o.a. in begeleiding zijn bij een psycholoog of psychiater).

Meer info

Laatst nagekeken op: .