Wat is genderidentiteit?
De term 'genderidentiteit' verwijst naar het innerlijke gevoel zich man, vrouw, (afwisselend) beiden, of geen van beiden te voelen. Het is iemands innerlijke en individuele ervaring van gender, wat wel of niet kan overeenstemmen met het toegewezen geslacht. Genderidentiteiten kunnen onderverdeeld worden in drie grote groepen: cisgender, transgender en non-binaire identiteiten.
Video: wat is genderidentiteit?
Genderidentiteit bij cisgender personen
Bij cisgender personen stemt de genderidentiteit en het toegewezen geboortegeslacht met elkaar overeen. Je wordt bijvoorbeeld geboren met een vulva en baarmoeder en je voelt je een meisje/vrouw: dat noemen we een cisgender meisje/vrouw of cis meisje/vrouw. Of je wordt geboren met een penis en je voelt je een jongen/man: dat noemen we een cisgender jongen/man of cis jongen/man.
Doordat een cisgender identiteit de heersende norm is, veroorzaakt dit enkele valse veronderstellingen. Dit concept wordt ook wel ‘cisnormativiteit’ genoemd (zie Woordenlijst). Enerzijds heerst de veronderstelling dat er slechts twee genderidentiteiten zouden bestaan, namelijk man of vrouw. Dit noemt men een binaire opvatting en staat haaks op het bestaan van genderdiversiteit. Er is immers een grote variatie aan genderidentiteiten en de manier waarop personen zichzelf identificeren. Anderzijds is er de opvatting dat ieders genderidentiteit overeenstemt met het toegewezen geslacht bij de geboorte. Echter is dit niet altijd het geval.
Genderidentiteit bij transgender personen
Bij transgender personen stemt de genderidentiteit en het toegewezen geboortegeslacht niet (volledig) met elkaar overeen. Je wordt bijvoorbeeld geboren met een penis, maar voelt je later een meisje/vrouw: dat noemen we een trans meisje/vrouw. Of je wordt geboren met een vulva en baarmoeder, maar je voelt je later een jongen/man: dat noemen we een trans jongen/man. Het is echter belangrijk om te weten dat dit geen afwijking of ziekte is, maar een normale beleving van het mens-zijn.
De term ‘transgender’ dekt een diverse populatie die bestaat uit mensen met een binaire genderidentiteit, waaronder trans mannen en trans vrouwen, alsook mensen met een niet-binaire genderidentiteit, waaronder non-binaire personen.
Genderidentiteit bij non-binaire personen
Non-binaire identiteiten zijn genderidentiteiten die niet (enkel of helemaal) man of vrouw zijn en buiten de binaire gendercategorieën vallen . Een non-binair persoon is dus iemand die zich niet thuis voelt in de binaire gendercategorieën man of vrouw en zich beter voelt bij een andere, niet-binaire, genderidentiteit. Lees verder op de pagina over non-binair.
Twee van de grootste steekproeven bij trans respondenten wereldwijd geven aan dat ongeveer 1 op 3 van alle trans personen zichzelf omschrijft als non-binair. Volgens Amerikaans onderzoek zou zo'n 25%-35% transgender personen zich identificeren als non-binair of gender-non-conform1 . Volgens de European Union Agency for Fundamental Rights identificeert 23% van de Europese trans personen zich als non-binair, 9% als genderqueer, 11% als genderfluïde, 7% als agender en 1% als polygender2 . Ook in recent Belgisch onderzoek lag de verhouding op 1 op 53 .
Paraplu: genderidentiteitsgroepen
Een overzicht van de verschillende gendergroepen wordt weergegeven in een paraplu. Dit omdat cisgender, transgender en non-binair als paraplubegrippen gebruikt worden. Onder het paraplubegrip 'transgender' valt ook de non-binaire identiteitsgroep. Belangrijk om te weten is dat we steeds vertrekken vanuit zelfidentificatie: dit wil zeggen dat de persoon zelf bepaalt hoe die de genderidentiteit omschrijft.
Gender-doe-boek: ontdek je genderidentiteit
Aan de hand van het doe-boek ‘De genderzoektochtExterne link’ kunnen tieners en jongvolwassenen hun genderidentiteit verkennen. Deze gids is geschreven voor jongeren die verschillende manieren willen ontdekken waarop ze hun ervaren gender kunnen uiten, vragen hebben over hoe ze hun gender thuis, op school, op het werk, of in relaties kunnen uitdrukken, overwegen veranderingen te maken in hun leven die beter bij hun genderidentiteit passen, of die helemaal niets willen veranderen maar wel een genderzoektocht willen maken.
Bronnen
- 1 James, S., Herman, J., Rankin, S., Keisling, M., Mottet, L. & Anafi, M. (2016). The report of the 2015 US Transgender Survey. Washington, DC: National Center for Transgender Equality.
- 2 European Institute for Gender Equality. (2016). Gender identity. EIGE. gender identity | European Institute for Gender Equality (europa.eu)
- 3 Motmans, J., Wyverkens, E., & Defreyne, J. (2017). Being transgender in Belgium. Ten years later. Brussels: Institute for the equality of women and men.
Is deze pagina duidelijk?
Laatst nagekeken op: .