Wat is een teelbalverwijdering?

De verwijdering van de teelballen wordt met een moeilijke medische term 'orchidectomie' genoemd. Het is een chirurgische ingreep waarbij het teelbalweefsel en een gedeelte van de zaadstreng wordt verwijderd via een kleine snede in het midden de balzak.

Na deze ingreep ben je in de facto onvruchtbaar. Voordien kan je zaadcellen laten invriezenExterne link indien je dat wenst. 

In het kader van transgenderzorg wordt deze ingreep meestal (maar niet altijd) in combinatie met een vaginoplastie of vulvoplastie uitgevoerd. Je kan er bijvoorbeeld ook voor kiezen om eerst of enkel een orchidectomie te laten uitvoeren.

Hormonen

Het teelbalweefsel staat in voor de productie van het hormoon ‘testosteron’, wat zorgt voor de ontwikkeling en behoud van mannelijke (secundaire) geslachtskenmerken. Denk hierbij aan gezicht- en lichaamsbeharing, vetverdeling, proces van hoofdhaarverlies, enzovoort.

Een orchidectomie stopt de productie van testosteron. Op lange termijn kan dit leiden tot osteoporose (botontkalking), afname van libido, spiermassa en lichaamsbeharing. Het voordeel is dat je na een orchidectomie geen anti-androgenen (testosteronblokkers) meer hoeft te nemen. De oestrogenen behandeling dient wel verdergezet te worden.

Voorwaarden

  • In het bezit zijn van een verwijsbrief: ja*
  • Hormonale behandeling: min. 12 maanden hormoontherapieExterne link  
  • Minimumleeftijd: 18 jaar
  • Roken/vapen: min. 6 maanden voor ingreep gestopt zijn wanneer de ingreep plaatsvindt in combinatie met een vagino- of vulvoplastie

*Om in aanmerking te komen voor een teelbalverwijdering dien je in het bezit te zijn van een verwijsbrief van een psychisch hulpverlener (psycholoog, psychiater, seksuoloog, etc.). Bij voorkeur is dat iemand van op onze zorgkaartExterne link  of werkzaam binnen een genderteamExterne link , maar dat hoeft niet per se. 

Mogelijke complicaties

Tijdens of na een ingreep kunnen er complicaties ontstaan. De meest voorkomende complicaties bij een orchidectomie zijn:

  • pijnlijk gevoel ter hoogte van het scrotum en de liesstreek; 
  • (na)bloeding direct na de ingreep (soms is een vervolgoperatie nodig om de bloeding te stelpen);
  • wondinfectie. 

Houd er verder rekening mee dat de testikels testosteron en sperma aanmaken, waardoor personen die een orchidectomie ondergingen vaak niet meer kunnen ejaculeren en mogelijks ook geen erectie meer krijgen of kunnen houden. Orgasmes krijgen blijft wel mogelijk maar er wordt geen sperma meer aangemaakt. Het krijgen van een orgasme kan wel moeilijker worden in het geval dat men geen erectie meer krijgt of kan houden.

Opname en herstel

Een orchidectomie (zonder vaginoplastie of vulvoplastie) duurt ongeveer 30 minuten en wordt onder algemene narcose uitgevoerd. Er wordt een incisie (ongeveer 4 cm lang) gemaakt in de balzak (midden) en het teelbalweefsel wordt voorzichtig verwijderd. Aan beide kanten (ter hoogte van de liezen) worden ook de zaadleiders doorgeknipt. Daarna wordt de wonde gesloten met zelfverteerbare hechtingen. De huid van de balzak blijft aanwezig. 

Na de ingreep komt de patiënt in de ontwaakzaal (postanesthesie-zorgafdeling of PAZA) terecht waar men pijnstilling krijgt. Er is een spannend verband ter plaatse ter hoogte van de balzak om zwelling en nabloeding te vermijden. De patiënt overnacht op de afdeling plastische heelkunde. De ochtend na de ingreep wordt het spannend verband verwijderd en indien de patiënt spontaan kan plassen kan deze het ziekenhuis verlaten.

Nazorg

Twee weken na de ingreep wordt een consult voorzien. In afwachting van de controle kan de patiënt ijs (ingewikkeld in een handdoek) aanbrengen tegen het scrotum, zowel de dag zelf als de dag na de ingreep om de zwelling wat te verlichten.

Daarnaast kan een pijnlijk gevoel aanhouden tot twee weken na de ingreep. Hiervoor kan de patiënt pijnstilling innemen, type paracetamol (1g 4 maal per dag). De wonde van de incisie dient dagelijks 1-2 keer verzorgd te worden met isobetadine gedurende één week na het verwijderen van het verband. De patiënt mag voorafgaand aan deze wondzorg douchen en de wonde drogen. Bespreek zeker de nazorgadviezen met je arts. 

Kostprijs

Voor een orchidectomie betaalt de patiënt enkel opnamekosten, dus minder dan 100 euro mits een hospitalisatieverzekering.

Indien de patiënt in het UZ Gent een orchidectomie en borstvergroting laat uitvoeren, bedraagt het persoonlijke aandeel ongeveer 1750 euro. Bij vaginoplastie of vulvaplastie in tweede tijd leg je nog eens ongeveer 1750 euro op. Je betaalt dan in totaal voor alle ingrepen ongeveer 3500 euro.

    Laatst nagekeken op: .