Mogelijkheid tot meerdere wijzigingen van geslachtsregistratie en naam in wetsontwerp

Nieuw wetsontwerp

Voor wie er al een tijdje op zat te wachten: er komt schot in de zaak!

Onze federale regering heeft een wetsontwerp klaar dat het binnenkort voor trans personen juridisch mogelijk maakt om meermaals de voornaam en/of geslachtsregistratie te wijzigen.

Een deel van het antwoord op het arrest van het Grondwettelijk Hof

Dit wetsvoorstel is een deel van het antwoord op het arrest van het Grondwettelijk Hof uit 2019. Het Hof vernietigde toen deels de zogenaamde transwet van 25 juni 2017 omwille van:

• Het onherroepelijk karakter (slechts één maal wijziging voornaam en/of geslachtsregistratie mogelijk)
• Het binaire karakter (slechts M of V mogelijk)

Voor dat eerste punt komt de regering dus weldra met een oplossing. Ook voor het tweede punt beloven ze een snelle aanpak. Staatssecretaris Sarah Schlitz geeft aan dat er na 4 jaar wachten nu ook weldra een andere optie dan M of V komt voor non-binaire personen.

"Of het nu een 'blanco'-optie wordt, en of we het geslacht nu al dan niet op de identiteitskaart vermelden, is nog niet beslist. Maar iedereen in de regering is het erover eens: de toevoeging van een derde optie wordt dit jaar nog in een nieuw wetsontwerp gegoten".

Lees in deze nieuwspost van 19 juni 2019 Externe linkmeer over het arrest van het Grondwettelijk Hof en waarom de transwet van 25 juni 2017 discriminerend werd bevonden voor gender non-binaire en fluïde personen.

Hoe zit de wetgeving momenteel in elkaar?

Juridische wijziging staat los van medische stappen

Het veranderen van je geslachtsregistratieExterne link en veranderen van je naamExterne link staat sinds de transwet van 25 juni 2015 (die in voege ging op 1 januari 2018) los van een medische transitie. Je kan dus perfect je naam en/of geslachtsregistratie laten wijzigen op basis van zelfidentificatie. Je hebt geen verslag nodig van een zorgverlener en er is ook geen sterilisatie eis meer. Dat was voordien anders. 

! M.u.v. niet-ontvoogde minderjarige personen: zij kunnen vanaf 16 jaar, indien ze worden bijgestaan door hun beide ouders of diens wettelijke vertegenwoordiger(s) én een attest hebben van de psychiater hun geslachtsregistratie aanpassen. Hier is dus wel een attest nodig. 

Juridische wijziging kan via eenvoudige procedure bij de gemeente

Wie de naam en/of geslachtsregistratie wil wijzigen kan hiervoor terecht bij de ambtenaar van de burgerlijke stand op het gemeente- of stadhuis waar je woonachtig bent (mits enkele uitzonderingen die je hierExterne link en hierExterne link kan terugvinden). Dat doe je via een ondertekende verklaring af te geven waarin je stelt "al een hele tijd overtuigd te zijn dat je geslachtsregistratie en/of voornaam niet (volledig) overeenkomt met je genderidentiteit". Een voorbeeldverklaring vind je hierExterne link.

De gemeente zal advies inwinnen bij de Procureur des Konings, die onderzoekt of er geen sprake is van identiteitsfraude. Maar dit is in de meeste gevallen formaliteit en als je niet gezocht wordt door het gerecht of aan schuldeisers probeert te ontsnappen, kan de wijziging in max. 6 maanden beklonken zijn. 

Op dit moment is het in principe maar één maal mogelijk om de naam en/of geslachtsregistratie te wijzigen. Wil je ze toch opnieuw wijzigen - naar oude of nieuwe naam bv - dan moet je via de familierechtbank. Dat proces vergt veel tijd, geld en energie en geeft geen garantie op succes.

Wat betekent het nieuwe wetsontwerp?

Het onherroepelijk kader zal binnenkort verdwijnen, waardoor je als trans persoon zoveel als je wil je voornaam en/of geslachtsregistratie kan laten wijzigen. De ministerraad keurde een voorontwerp goed dat ervoor zorgt dat de aanpassing van geslachtsregistratie en/of voornaam kan gebeuren volgens de gewone procedure bij de ambtenaar van de burgerlijke stand (gemeente- of stadhuis) en dat er niet langer een procedure via de familierechtbank nodig is. 

Ook de voorwaarde om een voornaam te kiezen die in overeenstemming is met de innerlijk beleefde genderidentiteit wordt geschrapt. 

Het is zeldzaam dat mensen in de praktijk twee of meerdere keren op papier hun geslachtsregistratie willen veranderen, maar het komt voor. Het gaat dan vooral om mensen die zich identificeren als gender fluïde (of gelijkaardig), om mensen die vinden dat ze een verkeerde keuze maakten, of bij wie de sociale omgeving zó slecht op de wijziging reageert, dat ze die willen terugdraaien. 

De erkenning van non-binaire personen in de geboorteakte zal in een tweede fase worden uitgewerkt.