Wettelijke context 

Sinds de wet van 25 juni 2017 (ook wel Transgenderwet genoemd), die in werking trad op 1 januari 2018, kunnen trans personen een aanpassing de geslachtsregistratie laten aanpassen bij de ambtenaar van de burgerlijke stand. Er zijn immers geen attesten meer nodig van een arts, psychiater of psycholoog (met uitzondering van minderjarigen). Het is ook niet langer een voorwaarde om hormoontherapie te nemen of een genderbevestigende operatie te laten uitvoeren.

 De registratie van 'X' of geen registratie op de identiteitskaart is tot op vandaag onmogelijk in België. Het Grondwettelijk Hof verklaarde op 19 juni 2019 echter delen van de Transgenderwet als ongrondwettelijk, daar deze discriminerend is voor gender non-binaire en fluïde personen. Je leest er in deze nieuwspost meer over. In afwachting van een nieuwe wet, blijft de regeling zoals voorzien in de wet van 25 juni 2017 van toepassing. Je leest meer over nieuwe wetsvoorstellen en adviezen in deze nieuwspost .

Wie kan aanpassing van geslachtsregistratie aanvragen?

Een aanpassing van geslachtsregistratie kan aangevraagd worden voor en door personen die de overtuiging hebben dat het toegewezen geboortegeslacht niet volledig overeenstemt met hun innerlijk beleefde genderidentiteit. In België kunnen volgende personen een aanpassing van de geslachtsregistratie aanvragen volgens deze procedure:

  • Meerderjarige personen met Belgische nationaliteit, ook wanneer zij in het buitenland wonen; 

  • Ontvoogde minderjarige personen met Belgische nationaliteit; 

  • Meerderjarige personen (niet-Belgen) die ingeschreven zijn in het bevolkings- of vreemdelingenregister; 

  • Niet-ontvoogde minderjarige personen vanaf 16 jaar, indien ze worden bijgestaan door hun beide ouders of diens wettelijke vertegenwoordiger(s) én een attest hebben van de psychiater;  

  • Meerderjarige personen met Belgische nationaliteit die onder bewindvoering staan(*). 

Je doet aangifte bij de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente waar je bent ingeschreven in het bevolkings- of vreemdelingenregister. Dit wil zeggen, de plaats waar je gedomicilieerd bent.

Bewindvoering 

(*)Tot 1 september 2014 kon aan personen die vanaf hun geboorte of vanaf zeer jonge leeftijd een ernstige verstandelijke handicap hebben, het statuut van ‘verlengd minderjarige’ toegekend worden. Hun ouders bleven dan het ouderlijk gezag over hen uitoefenen. Sinds de nieuwe wet bewindvoering die op 1 september 2014 in werking trad, beslist de vrederechter voor alle personen waarvoor een beschermingsmaatregel aangevraagd wordt over een bewindvoering ‘op maat’. 

Personen die reeds ingekanteld zijn in het bewindsysteem, en beschikken over een vonnis van de vrederechter zonder vermelding van handelingsonbekwaamheid t.a.v. de aanpassing van voornaam en/of geslachtsregistratie, vallen onder de procedure voor volwassenen. Indien in het vonnis staat dat dat deze persoon onbekwaam verklaard is voor een aanpassing van de voornaam en/f geslachtsregistratie, dan zal deze nooit (zelf) de mogelijkheid hebben om dit te kunnen uitvoeren. 

We raden aan om het vonnis mee te nemen en zeker geen attest waarin staat dat de persoon in kwestie over voldoende onderscheidingsvermogen beschikt om de voortdurende overtuiging te hebben dat het geboortegeslacht en de innerlijke beleefde genderidentiteit niet overeenstemmen, want dan valt hij/zij/die onder de procedure voor minderjarigen. Indien men nog onder het oude verlengd minderjarig-systeem valt, wordt men aanschouwd als een -15 jarige en volgt men de procedure voor minderjarigen. 

Buitenlandse afkomst

Het TIP ontvangt veel vragen over hoe de Belgische wet van toepassing is op personen van een geboorteakte uit een ander land dan België. We zetten de regels hier op een rij: 

Personen met Belgische nationaliteit, ingeschreven in het Belgisch bevolkingsregister, maar geen Belgische geboorteakte 

Dan zijn de Belgische regels van toepassing. Let wel: men dient zelf te zorgen voor een afschrift van de geboorteakte.

Meer informatie over hoe je buitenlandse documenten moet legaliseren lees je in de brochure “hoe buitenlandse documenten legaliseren voor gebruik in België?”   

Personen met Belgische nationaliteit, maar niet ingeschreven in Belgisch bevolkingsregister en geen Belgische geboorteakte 

Als je niet in het Belgisch bevolkingsregister bent ingeschreven en je bent niet in België geboren, maar je hebt wel de Belgische nationaliteit, doe je aangifte bij de ambtenaar van de burgerlijke stand in Brussel: administratief centrum, Anspachlaan 6, 1000 Brussel.

Personen ingeschreven in het wachtregister 

Indien je bent ingeschreven in het wachtregister kan je geen aanvraag indienen in België. 

Personen die erkend vluchteling zijn

Personen die erkend vluchteling zijn en nog géén aanpassing hebben doorgevoerd in het herkomstland, dienen de aanpassing van geslachtsregistratie (en/of voornaam) aan te vragen in de gemeente waar men is ingeschreven. Je volgt de eenvoudige administratieve procedure en gaat langs bij de ambtenaar van de burgerlijke stand van je woonplaats. 

Personen die erkend vluchteling zijn en wél al de aanpassing van geslachtsregistratie (en/of voornaam) voltrokken hebben, dienen een bewijsstuk uit het herkomstland te kunnen voorleggen in België (beëdigd vertaald). De burgerlijke stand dient die wijziging te erkennen en zal deze opnemen in de registers. In dit geval wordt niet de gewone procedure gevolgd. 

Meer info

Laatst nagekeken op: .