Hoe omgaan met reacties?

Mogelijke reacties

Je hebt enkel in de hand hoe je zelf iets brengt. Hoe anderen zullen reageren op je verhaal is onzeker. Reageren zij meteen positief en ondersteunend? Hebben ze even tijd nodig om te wennen aan het idee? Reageren ze met veel emoties of/en negeren ze het? Wordt jouw coming-out weggezet als experimenteergedrag of een fase, of neemt men je au sérieux? Is men trots op hoe je hiermee naar buiten treedt? Misschien geven ze wel aan dat ze het zagen aankomen of niet schrikken van je coming-out? ... 

Neem mogelijke scenario's in overweging, en ga na welk gevoel bepaalde reacties bij jou kunnen oproepen. Ben je bang voor bepaalde reacties omdat er grote kans is dat deze negatief zullen zijn? Tracht die dan al voor te zijn en vorm een weldoordachte tegenreactie. Denk ook na over wie of wat heb je nodig hebt indien je een negatieve reactie krijgt.

Onthoud dat een eerste reactie niet per se een blijvende reactie is. Trek niet te snel conclusies: wat misschien eerst overkomt als een eerder negatieve reactie, kan mogelijks het gevolg zijn van de ander die tijd nodig heeft om te wennen aan de situatie. Neem tijd voor jezelf en blijf het gesprek aangaan. 

Reacties kunnen zeker na verloop van tijd veranderen. Voor veel mensen is de transitie te vergelijken met een sneltrein. Als trans persoon zit je vaak al even op de trein, terwijl de ander nog in het station staat te wachten op de volgende trein. Niet iedereen reist dus aan dezelfde snelheid. Je ging misschien al door een lange zelfontdekking- en aanvaardingsproces en wilt snel vooruit. Je kent de weg en je hebt voeling met het thema en jezelf. Anderen moeten vaak ook door een ontdekking- en aanvaardingsproces en kennen de weg (nog) niet. Bijgevolg zal er samen worden toegewerkt naar een gemeenschappelijke snelheid en ontmoetingsplek.

Informeren

Wanneer een onderwerp niet vertrouwd is, ontstaan snel aannames en foute conclusies. Wat deze persoon over het trans thema kent, is misschien helemaal niet gelijk aan jouw verhaal. Deze mispercepties en vooroordelen leiden vaak tot misverstanden. Mogelijk helpt het om enkele mythes over transgender-zijn te doorbreken. Biedt mensen informatie aan: informatie over jezelf en informatie over het transgenderthema. Wil je zelf niet altijd deze rol opnemen? Verwijs mensen dan door naar plekken waar ze correcte info vinden:

• De pagina’s onder concepten geven wat meer duiding voor de verschillen tussen geslacht, genderidentiteit, genderexpressie en seksuele en romantische oriëntatie
• De pagina’s onder zorg geven inzicht welke opties er zoal zijn om gepaste zorg te vinden.
• De pagina’s onder leven geven meer duiding bij de impact van het transgender gegeven op de persoon en diens omgeving. 
• Verder zijn op deze site ook pagina's met informatie over rechten, gezondheid, seksualiteit en taal en beleid te vinden.

Herkaderen

Het kan lastig zijn om niet te voldoen aan de genderverwachtingen die vanaf je geboorte op je geprojecteerd werden. Er wordt in zekere zin expliciet afstand gedaan van een gevoel van veiligheid, zekerheid en stabiliteit. Zeker als je niet (meteen) op steun van je omgeving kan rekenen, kan dit extra uitdagend zijn. Blijf je er toch van bewust dat het moedig is sociale denkpatronen uit te dagen, en dat recht doen aan jezelf zeer waardevol is: je mag zeker trots zijn op jezelf1 ! 

Het is zinvol bepaalde reacties te herkaderen, proberen te relativeren en niet persoonlijk te nemen. Een ander kan zich bijvoorbeeld zorgen maken over wat anderen gaan zeggen of denken. Zij kunnen zich zorgen maken over wat mensen van jou gaan vinden, of ook wat mensen van henzelf gaan vinden. Dit wordt ook wel secundair of associatief stigma genoemd: het stigma die vrienden, familie en de omgeving van bijvoorbeeld trans personen kunnen ervaren. Het is dan belangrijk dat de ander begint bij zichzelf in plaats van te focussen op anderen: hoe komt het verhaal bij mij binnen? Wat vind ik ervan? ... Tracht de mensen uit je omgeving die heel erg inzitten met reacties van anderen en bezorgd zijn om jouw toekomst te vragen om eerst stil te staan bij hun eigen proces.

Tips

• Raadpleeg een steunfiguur om te reflecteren over hoe het verliep
• Wees geduldig
• Communiceer open en eerlijk
• Durf ongepaste reacties af te wenden
• Weet dat de eerste reacties niet altijd definitief zijn
• Bekrachtig positieve reacties en negeer negatief gedrag

Meer steun of info nodig?

Het Transgender Infopunt en LumiExterne link (de opvang- en infolijn voor iedereen met vragen over seksuele voorkeur en gender) bieden een luisterend oor. Het kan ook helpend zijn je te laten bijstaan door een hulpverlener. Hiervoor kan je terecht bij een psycholoog van op de zorgkaart, een Jongeren Advies Centrum (JAC)Externe link of een Centrum Algemeen Welzijnswerk (CAW)Externe link. De jongerenlijn AwelExterne link, Teleonthaal (106)Externe link en de Zelfmoordlijn (1813Externe link) voorzien algemene steun.