Borstverkleining (reductie mammoplastie)

Wat is een borstverkleining?

De borstverkleining wordt met een moeilijke medische term 'reductie mammoplastie' genoemd. Dit kan uitgevoerd worden wanneer je je onzeker of oncomfortabel voelt over de grootte of het volume van je borsten. Bij een borstverkleining wordt het teveel aan borstklier- en vetweefsel verwijdert. Met het herschikken van het resterende borstklierweefsel wordt een nieuwe kleinere borstvorm bekomen.

Voorwaarden

• In het bezit zijn van een verwijsbrief: niet per se*
• Hormonale behandeling: kan voor of zonder aanvang van hormoontherapie
• Minimumleeftijd: 16 jaar*

*Om in aanmerking te komen voor een borstvergroting dien je niet per se in het bezit te zijn van een verwijsbrief van een psychisch hulpverlener (psycholoog, psychiater, seksuoloog, etc.), maar we raden je wel aan om vooraf één of meerdere gesprekken te voeren hierover met een psychisch hulpverlener, zodat je voldoende geïnformeerd en ondersteund voor deze ingreep kiest. Bij voorkeur is dat iemand van op onze zorgkaartExterne linkExterne link of werkzaam binnen een genderteamExterne linkExterne link, maar dat hoeft niet per se. 

*In principe kan een borstverkleining vanaf de borsten zijn uitgegroeid. Het al dan niet kunnen uitvoeren van een borstverkleining is dus niet zozeer afhankelijk van de leeftijd, maar meer van de lichaamsontwikkeling. Vaak wordt er echter een minimumleeftijd van 16 jaar gevraagd.

Soms kan liposuctie van de borsten uitkomst bieden voor jongeren die de borstverkleining nog wat willen uitstellen. Het is bij jonge mensen echter alleen mogelijk als er sprake is van vet en geen klier. Houd er rekening mee dat het resultaat teleurstellend kan zijn. 

Verloop van de ingreep

Afhankelijk van het volume van de borsten, het teveel aan huid, de elasticiteit van de huid, de tepels en het tepelhof, worden voor deze operatie verschillende technieken gebruikt. Meestal worden de borsten verkleind door aan de onderzijde van de borsten huid en klierweefsel weg te nemen. Daarna wordt de tepel verplaatst en het tepelhof verkleind.

Indien je voor een beperkte verkleining kiest, blijven de littekens vaak beperkt tot rondom het tepelhof en verticaal vanaf de onderrand van het tepelhof naar de plooi onder je borst (lollyvormig). Hoe de littekens er zullen uitzien is echter afhankelijk van leeftijd en aanwezige risicofactoren.

Als je grotere borsten hebt of een grotere verkleining kiest, dan komt daar een litteken bij in de plooi van je borst (ankervormig) Soms wordt er een bijkomende liposuctie van de flanken van de borsten uitgevoerd om tot een mooier eindresultaat te komen.

 Bron: Corpus Plus

Voor de operatie wordt er meestal een screening uitgevoerd in de vorm van een mammografie of echografie. Een borstverkleining duurt gemiddeld 1-3 uur en wordt onder algehele narcose uitgevoerd. Na de operatie worden er vaak drains gestoken die het wondvocht afvoeren. 1 à 2 dagen na de ingreep worden deze drains verwijderd.

Kan een borstverkleining als voorbereidende stap op een borstverwijdering? 

Voor sommigen schrikt het definitieve karakter van een borstverwijdering af. Ze vinden het bijvoorbeeld fijn om toch nog iets van borst te behouden, zij het minder prominent aanwezig. Anderen zien het dan weer als een soort tussenstap voor een borstverwijdering. Technisch gezien is het zeker mogelijk om na een borstverkleining een borstverwijdering te laten uitvoeren. Deze vraag komt soms van trans personen die in het verleden reeds een borstverkleining lieten uitvoeren of trans personen die twijfelen over het al dan niet gaan voor een borstverwijdering en eerst willen wennen aan een borstverkleining. Men redeneert dan dat een borstverkleining mogelijks voldoende zal zijn om ongemak rond de borststreek weg te nemen.  

Een borstverkleining als opstap voor een borstverwijdering wordt echter niet aangeraden. Chirurgen hebben minder technieken voorhanden en het risico op verlies van gevoel in de tepels is heel groot. De opties om na een borstverkleining nog een borstverwijdering te laten uitvoeren zijn beperkt tot technieken waarbij de tepels in hun geheel los gemaakt moeten worden. Bij een borstverwijdering zonder voorafgaande borstverkleining is dat risico vele malen kleiner. Daarbovenop is er kans op meer zichtbare littekenvorming en bekom je esthetisch gezien een minder mooi resultaat. Littekens (ankervorm) van de borstverkleining zijn dan zichtbaar op de borstkas. 

Mogelijke complicaties

Er zijn weinig complicaties verbonden aan een borstverkleining. Algemeen mogelijke complicaties na de operatie zijn nabloeding, infecties en vertraagde wondheling. Ook kunnen de tepels ongelijke genezen en blijven soms littekens zichtbaar. In zeldzame gevallen, hoofdzakelijk bij rokers, is er kans op tepelnecrose wat wil zeggen dat de tepels afsterven. Op lange termijn kan er sprake zijn van asymmetrie, of ongelijke grootte van de borsten. Het gevoel in de borsten en tepels kan na de ingreep verminderd zijn. Bij de meeste mensen komt het gevoel na een tijdje terug, maar er is bijna altijd sprake van een verandering in gevoel. Soms treedt er permanentie gevoelsvermindering in de tepels op.

Belangrijk om te weten is dat de elasticiteit van de huid is een sleutelfactor voor het resultaat van de chirurgische ingreep. Hoe minder elastisch de huid is, hoe meer kans op complicaties en littekenvorming. Binders en andere methoden voor het afbinden van de borst hebben een slechte invloed op de elasticiteit van de huid. Er wordt sowieso sterk afgeraden om te binden met bijvoorbeeld verbanden, aangezien door het plat duwen van de borsten de huid wordt uitgerekt. Als je echt wil binden, dan zijn speciaal hiervoor ontworpen hesjes of binders aangeraden, maar ook met een binder blijft het belangrijk om niet te lang en niet te vaak te binden. 

Ook roken heeft een negatieve invloed op zowel de huidkwaliteit als de wondgenezing na de operatie. Personen die een borstverkleining zullen ondergaan worden aangemoedigd om minimaal zes weken voor de ingreep te stoppen met roken.

Opname en herstel

De opnameduur voor deze ingreep is 1 à 2 dagen. De herstelperiode duurt enkele weken. Algemeen moet je rekening houden met een arbeidsongeschiktheid van 2 tot 4 weken, afhankelijk van je beroep. Als schoolgaande adolescent word je 2 à 3 weken thuis geschreven van school, naast ongeveer 4 weken geen sportieve activiteit. Er wordt gevraagd om een aantal weken een steunbh zonder beugel te dragen. 

Nazorg

Net na de ingreep is er sprake van zwelling, waardoor de huid een gespannen uitzicht geeft. Die zwelling trekt meestal weg over enkele weken. Het duurt echter enkele weken tot maanden vooraleer je borsten hun definitieve vorm krijgen.

De ingreep brengt littekens met zich mee. Aan de verzorging van deze littekens dient voldoende aandacht aan besteed te worden. Er zijn twee types verzorging die worden aangeraden:

Enerzijds is het belangrijk voldoende te hydrateren. Hierbij dien je de littekens dagelijks in te smeren met een hydraterende crème (type Nivea, Alhydran,...). Vermijd directe zon op de littekens. Anderzijds kun je de littekens ook tapen. Het tapen heeft twee functies.

1. Ten eerste verdeelt het de krachten, die normaal spelen op het dunne litteken, over de gehele breedte van de tape. Daardoor heeft het litteken minder de neiging om te verbreden.
2. Ten tweede zorgt het voor het tegenhouden van (natuurlijk) vochtverlies via de huid ter hoogte van het litteken waardoor het litteken goed gehydrateerd blijft.

Meestal wordt een bruingekleurde micropore papiertape (2cm breed) gebruikt, gezien deze het minst opvalt. Het is mogelijk om te douchen, zwemmen en sporten met deze tape. Na drie dagen wordt men geacht deze te vervangen (verwijderen gebeurt bij voorkeur onder de douche, gezien de tape dan makkelijker los komt). Er wordt aangeraden minstens 6 maanden te tapen. Bij goed resultaat wordt dit verder gezet tot 1 jaar na de ingreep.

Hypertrofe littekens

Na de ingreep kunnen hypertrofe littekens ontstaan. Dit type litteken is meestal rood, verdikt en verheven en kan ook jeuk geven of pijn doen. Als je nog niet gestart was met tapen, zal dit worden aangeraden. Wanneer het gaat om dikke hypertrofe littekens kunnen deze worden geïnjecteerd met cortisone, hetgeen het littekenproces onderdrukt. Bij goed resultaat kan dit 3 tot 4 keer worden herhaald totdat het litteken weer dun en soepel wordt. In sommige gevallen kan er van papiertape naar siliconepatches worden overgegaan, maar dit is casus per casus te bekijken.

Microneedling

Het is mogelijk om littekens achteraf minder zichtbaar te maken door middel van microneedling, een techniek die het natuurlijke herstelproces van de huid stimuleert door gebruik te maken van microperforaties met minuscule naaldjes. Je kan hiervoor terecht bij een dermatoloog of een esthetisch instituut.

Kunnen de borsten terug groeien?

Bij gewichtstoename of tijdens een zwangerschap kunnen de borsten opnieuw (tijdelijk) wat groeien. Dit wel proportioneel minder dan voor de borstverkleining het geval zou zijn geweest.

Wat met borstvoeding?

Wanneer de kliergangen naar de tepel bewaard blijven, is borstvoeding mogelijk. Het is wel belangrijk om weten dat het in vele gevallen niet meer mogelijk is om borstvoeding te geven.

Kostprijs

In de meeste gevallen komt het ziekenfonds tussen en kan je rekenen op een (gedeeltelijke) terugbetaling. Jouw chirurg moet hiervoor een aanvraag indienen bij de adviserende arts van het ziekenfonds. Houd er rekening mee dat je, net zoals cis vrouwen die een borstverkleining wensen, aan bepaalde voorwaarden moet voldoen om in aanmerking te komen voor terugbetaling.