Wat/wie neem je mee?

Meerderjarigen en ontvoogde minderjarigen nemen mee: 

  • Identiteitsbewijs; 
  • Ondertekende verklaring (zie verder);
  • Uittreksel uit het strafregister, model 1 (kan je opvragen bij de burgerlijke stand). 

Niet-ontvoogde minderjarigen (vanaf 16 jaar) nemen mee: 

  • Identiteitsbewijs; 
  • Ondertekende verklaring (zie verder); 
  • Uittreksel uit het strafregister, model 1 (kan je opvragen bij de burgerlijke stand)
  • Bijstand van beide ouders of diens wettelijke vertegenwoordiger(s) bij de eerste verklaring; 
  • Een verklaring van een kinder- of jeugdpsychiater waaruit blijkt dat de betrokkene deze beslissing kan nemen.  

Verklaring bij ambtenaar van de burgerlijke stand 

Je maakt een afspraak bij de ambtenaar van de burgerlijke stand van je woonplaats (stad- of gemeentehuis waar je gedomicilieerd staat). Je geeft een schriftelijke en ondertekende verklaring af. In deze verklaring staat: 

  • Dat je de overtuiging hebt dat het geslacht vermeld in je geboorteakte niet overeenkomt met je innerlijk beleefde genderidentiteit; 
  • Het voorstel van de nieuwe voorna(a)m(en) die in overeenstemming is/zijn met je genderidentiteit. 

Je kan hier een modelverklaring downloaden.  Je kan dit formulier normaal ook krijgen bij de ambtenaar van burgerlijke stand en ter plaatse invullen.  

Indien geen bezwaar kan de voornaamswijziging onmiddellijk of binnen enkele dagen worden afgerond. Enkel als bijkomend onderzoek nodig blijkt, kan de procedure tot drie maanden duren. 

Procedures voornaam en geslachtsregistratie gelijktijdig opstarten

De procedures voor voornaamswijziging en aanpassing van geslachtsregistratie kunnen op hetzelfde moment gestart worden, maar dit hoeft niet. Het kan echter wel administratief voordelig zijn om de voornaamswijziging aan te vragen op het moment van de tweede verklaring van de geslachtsregistratiewijziging, want dan hoef je slechts één keer een nieuwe identiteitskaart aan te vragen. 

Eerste voornaam in overeenstemming met genderidentiteit

De ambtenaar van de burgerlijke stand beslist of de aanvraag voor een voornaamswijziging voldoende gemotiveerd is. Men mag niet weigeren op basis van gerechtelijke voorgeschiedenis. Bij het kiezen van een nieuwe naam heb je veel vrijheid. Je kan kiezen voor een enkele voornaam of een dubbele naam, een klassieke of unieke voornaam of zelfs voor een genderneutrale voornaam. In België bestaat geen duidelijke wet met een lijst aan voornamen die verboden zijn. Zolang de voornaam niet opzettelijk belachelijk of beledigend is, is de keuze groot. 

 De enige bijkomende vereiste is dat de eerste zelfgekozen voornaam in overeenstemming is met de innerlijk beleefde genderidentiteit. Het is natuurlijk discutabel wat 'in overeenstemming' betekent. Wanneer je je als (trans) vrouw identificeert en uit, maar vraagt om je naam te laten wijzigen naar Bart (wat stereotiep beschouwd wordt als mannennaam), kan dit bijvoorbeeld geweigerd worden. Het is natuurlijk discutabel wat 'in overeenstemming' betekent en je hoeft ook nergens in het verklaringsformulier je genderidentiteit kenbaar te maken. Wie heeft trouwens ook beslist dat Bart een mannennaam is? In de praktijk zorgt deze regel dus quasi nooit voor problemen. 

Voornaam aanpassen bij minderjarigen

Vanaf 12 jaar kan een jongere een aanvraag indienen om de voornaam aan te passen. De stappen zijn dezelfde als hierboven beschreven, maar er is een bijkomende vereiste: 

  • De jongere moet zich laten bijstaan door beide ouders of diens wettelijke vertegenwoordiger(s) die toestemming geven. 

De niet-ontvoogde minderjarige wordt bijgestaan door beide ouders of diens wettelijke vertegenwoordiger(s). De beide ouders moeten de verklaring mee ondertekenen. Indien het onmogelijk is voor de ouders om gelijktijdig bij de burgerlijke stand de verklaring te ondertekenen, kunnen zij dit ook elk afzonderlijk doen op verschillende momenten. Indien één of beide personen weigeren om de jongere bij te staan, kan de jongere met een verzoekschrift aan de familierechtbank vragen om een ‘voogd ad hoc’ aan te duiden. In dit geval krijgt de jongere een advocaat toegewezen door de rechter, die de jongere zal bijstaan in de plaats van de ouders. 

Als minderjarige is het mogelijk om voor je achttiende verjaardag je voornaam een tweede keer te wijzigen indien je niet overgaat tot een (juridische) wijziging van geslachtsregistratie. 

Tot welke gemeente moet je je richten? 

  • Als je in België gedomicilieerd bent: de gemeente van de woonplaats (of de gemeente waar het kind is ingeschreven als het gaat over een verzoek van een minderjarige); 

  • Als je niet meer in België bent gedomicilieerd: de Belgische gemeente waar je het laatst was ingeschreven; 

Meer info

Laatst nagekeken op: .