Akten

Algemeen

De juridische wijziging van een voornaam en/of geslachtsregistratie geldt vanaf het moment van de inschrijving. Dit betekent dat de nieuwe voornaam en/of het nieuwe geregistreerd geslacht geldt vanaf het heden en voor de toekomst, maar niet in het verleden. Deze zogenaamde ‘ex nunc’ regeling, werd gekozen om rechtsonzekerheid te voorkomen en de persoon- en familierechtelijke verhoudingen die bestaan, te behouden.

Concreet betekent dit dat alle reeds bestaande familiebanden en daarmee gepaard gaande akten behouden blijven. Juridisch blijf je immers dezelfde persoon. Dit wilt zeggen dat de wijziging niet retroactief werkt, en dus reeds bestaande akten ongemoeid laat. 

Als je geslachtsregistratie aan je geboorteakte werd gekoppeld, zullen alle akten die nadien volgen, worden opgemaakt op basis van je nieuwe geslachtsregistratie. Een nieuwe huwelijksakte zal met andere woorden op basis van je nieuwe geslacht opgesteld worden. Idem voor wat je voornaamswijziging betreft: is je voornaamswijziging aan je geboorteakte gekoppeld, dan worden alle volgende akten op basis van deze nieuwe voornaam opgesteld. Een vermelding van de oude voornaam of het oude geslacht op nieuwe akten is onnodig en schaadt zelfs de privacy van de betrokkene. 

Eigendomsakte 

Indien je een eigendom bezit, dan sta je in die akte met naam en toenaam vermeld. Deze akte wordt na een wijziging van voornaam en/of geslachtsregistratie niet ongeldig. Bij een eventuele toekomstige verkoop zal de voornaamswijziging in de historiek van het eigendom in de verkoopakte vermeld kunnen worden. Bespreek dit eventueel met je notaris. Weet dat deze toegang heeft tot de geschiedenis van je akten. 

Is enkel je voornaam maar niet je geslachtsregistratie gewijzigd, dan kan je vragen aan je notaris om de gebruikelijke vermelding van ‘mijnheer’ of ‘mevrouw’ weg te laten. Overeenkomstig art. 12, eerste lid Organieke wet Notariaat moeten in een notariële akte de partijen vermeld worden met hun naam, gevolgd door hun voornamen, geboorteplaats, geboortedatum en woonplaats + rijksregisternummer. Een vermelding van het gender of een gegenderde aanspreking is dus wel gebruikelijk maar niet wettelijk noodzakelijk. 

Geboorteakte 

Eigen geboorteakte

Je hebt twee type documenten wanneer je je geboorteakte opvraagt:

• Een afschrift vermeldt de oorspronkelijke gegevens van de akte en de historiek van de staat van de persoon op wie de akte betrekking heeft.
• Een uittreksel vermeldt enkel de actuele gegevens van de akte, zonder vermelding van de historiek van de staat van de persoon op wie de akte betrekking heeft. Op een uittreksel is dus enkel de huidige toestand van de gegevens zichtbaar.

In de meeste situaties volstaat het voorleggen van een uittreksel. Hier staat jouw huidige voornaam en geslachtsregistratie vermeld, zonder verwijzing naar een aanpassing in voornaam en/of geslachtsregistratie. 

In bepaalde situaties, zoals de aangifte voor een huwelijk en tijdens een adoptieprocedure, wordt een afschrift gevraagd. Hier staan de oorspronkelijke voornaam en geslachtsregistratie vermeld, en in de kanttekening de aanpassing in voornaam en/of geslachtsregistratie. 

Geboorteakte van je kind(eren)

Op de geboorteakte van je kind word je met je voornaam, achternaam, geboorteplaats, geboortedatum (en bij oudere personen soms ook nog je beroep) vermeld. Je krijgt ook één van de drie bestaande juridische entiteiten toegewezen op basis van je huidige geslachtsregistratie: moeder, vader of meemoeder. Meestal staan deze juridische entiteiten zichtbaar vermeld. Lees er meer over onder juridisch ouderschapExterne link.

Jouw kind kan jouw voornaam en/of in sommige gevallen jouw juridische entiteit laten aanpassen in diens geboorteakte wanneer jij je voornaam en/of geslachtsregistratie officieel liet wijzigen.

Huwelijksakte 

Was je reeds getrouwd dan heb je een huwelijksakte met je oude voornaam. Je huwelijksakte blijft geldig na de aanpassing van je voornaam en/of geslachtsregistratie. Je nieuwe voornaam zal automatisch in de kantlijn van de akte worden vermeld. 

Net als bij andere akten van de burgerlijke stand (bv. geboorteakte) kan je van je huwelijksakte zowel een afschrift als een uittreksel vragen. Op een uittreksel is de eventuele aanpassing van je voornaam en/of je geslachtsregistratie niet zichtbaar. Een eensluidend afschrift, waarop de wijziging wel wordt vermeld, kan enkel gevraagd worden door de betrokkene zelf, de wettelijke vertegenwoordiger, de erfgenamen, hun notaris en hun advocaat. Openbare overheden kunnen dergelijk afschrift krijgen, als ze kunnen aantonen dat dit noodzakelijk is om redenen die verband houden met de staat van de persoon. Vraag steeds na welk van deze twee documenten echt noodzakelijk is voor die specifieke situatie. Soms volstaat een uittreksel.

Ook in het huwelijksboekje van je ouders sta je met je geboortenaam vermeld. Dit kan je laten aanpassen via de burgerlijke stand van je gemeente samen met je ouders (dienst Huwelijken). 

Raad van bestuur of vennootschap 

Ben je partner, vennoot, zetel je in een raad van bestuur waarvan de namen in het staatsblad werden gepubliceerd: geen nood. Een aanpassing in het staatsblad is niet noodzakelijk om je positie nog als rechtsgeldig te behouden. Maak eventueel gebruik van een moment waarop veranderingen aan statuten worden opgemaakt en gepubliceerd, om tevens je naamsverandering ook te laten vermelden.