Betekenis en belang van genderinclusieve taal

Wat is genderinclusieve taal? 

Genderinclusieve taal verwijst naar alle vormen van niet-seksistisch, inclusief en gendergelijk taalgebruik. Het doel is om communicatie te vermijden die als vooringenomen, discriminerend of denigrerend kan worden ervaren omdat het (onbewust) verwijzingen naar een bepaald geslacht omvat. Genderinclusieve taal draagt bij tot de vermindering van genderstereotypering, brengt het sociale verandering teweeg en zorgt het voor meer gendergelijkheid.

Het heeft een grote impact op de attitudes en opvattingen van mensen, en gaat daardoor voorbij aan louter politieke correctheid. Genderinclusieve taal heeft niet de bedoeling om de huidige taal te overbelasten. Integendeel: het houdt een streven in naar toegankelijke taal, die vlot leesbaar en ruim inzetbaar is voor iedereen.  

Genderinclusieve, genderneutrale of genderbewuste taal?   

Wij verkiezen de koepelterm ‘genderinclusieve taal’, wat bestaat uit zowel ‘genderbewuste taal’ als ‘genderneutrale taal’.  

Er wordt vaak gesproken over genderneutrale taal, maar zowel taal als gender zijn nooit neutraal. Taal en de invulling van gender zijn steeds context- en tijdsgebonden en continu in evolutie. Het is bijvoorbeeld onmogelijk om niet te communiceren. Door te zwijgen geef je ook een bepaalde boodschap.

Genderneutrale taal wordt wel vaak, vooral bij aanspreking en aanhef, ingezet om ervoor te zorgen dat iedereen zich aangesproken voelt. Het is echter niet de bedoeling om alles neutraal te maken. Zo bewijzen we vrouwen wellicht geen dienst door alle vrouwelijke beroepsaanduidingen binnen STEM werkcontexten (Science, Technology, Engineering en Mathematics) de deur uit te doen. Vrouwen worden dan misschien helemaal onzichtbaar en voelen zich mogelijks nog minder geroepen om te kiezen voor deze studierichtingen. In die optiek kan het waardevol zijn om net genderbewuste taal in te zetten. Zo zorgen expliciete vrouwelijke benamingen in personeelsadvertenties voor meer sollicitaties van vrouwen voor beroepen die traditioneel vaker door mannen worden beoefend1 .

Waarom kiezen voor genderinclusieve taal? 

De ontwikkeling van taal geeft ons de middelen om alles wat we zeggen, voelen en meemaken te categoriseren en met elkaar in dialoog te gaan. We communiceren via taal over onze identiteit en we proberen via diezelfde taal de identiteit van de ander te achterhalen en uit te drukken.

Als organisatie of individu willen we toegankelijkheid uitstralen, maar botsen we op hardnekkige taalregels, gebruiken en tradities. De toenemende erkenning voor (gender)diversiteit wijst ons op het gebrek aan woorden hiervoor in onze taal en dwingt ons om hier kritisch over na te denken. Inzetten op (gender)inclusie vraagt inspanning, een open blik en motivatie om bij te leren.

Als organisatie of hulpverlener is de taal die je hanteert en het onthaal dat je aanbiedt cruciaal voor het verdere verloop van het contact. Iedereen wil zich gezien, gerespecteerd en erkend voelen, en de wijze waarop je (over) iemand (aan)spreekt kan insluitend of uitsluitend werken. Via een goed uitgedacht en gedragen beleid kan je zowel intern als extern duidelijk maken dat iedereen welkom is.