Klacht melden

Wanneer je discriminatie, pesterijen, haat of misdrijven ervaart omwille van je genderidentiteit of genderexpressie, kan je daarvoor klacht voor indienen. DiscriminatieExterne link is het ongelijk behandelen van een persoon op basis van persoonlijke kenmerken. Er zijn in Vlaanderen en België verschillende antidiscriminatiewetten van kracht die discriminatie op basis van geslacht, genderidentiteit, genderexpressie en seksekenmerken strafbaar stellen. 

Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen (IGVM)

Voor klachten op basis van genderidentiteit of genderexpressie kan je terecht bij het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen (IGVM)Externe link. 

Het Transgender Infopunt is door het IGVM erkend als een lokaal meldpunt voor discriminatie op grond van geslachtsverandering, genderidentiteit en genderexpressie zoals bepaald in de wet van 10 mei 2007 ter bestrijding van discriminatie tussen vrouwen en mannen (de Genderwet). Dit betekent dat we jouw vragen omtrent advies of informatie over de toepassing van de wet bij individuele gevallen, aan het IGVM kunnen voorleggen of – mits jouw toestemming – de klacht overmaken. Dit geldt voor alle feiten die vallen onder de burgerrechtelijke bepalingen van de wet als deze die vallen onder de strafrechtelijke bepalingen.

Je kan ook zelf klacht neerleggen bij het IGVM. Deze klacht moet schriftelijk gebeuren, per e-mail of per brief. Op de website van het IGVM vind je een meldingsformulierExterne link als voorbeeld. Mocht je problemen ondervinden bij het opstellen van een klacht of twijfels hebben, dan kan je contact opnemen met het TIP of rechtstreeks met IGVM (zie contactgegevens hieronder). Bekijk ook zeker hun flyer 'opkomen voor je rechten als transgender of non-binair persoonExterne link'.

Vlaams Mensenrechteninstituut (VMRI)

Indien je slachtoffer of getuige bent van discriminatie in een situatie die onder de Vlaamse bevoegdhedenExterne link valt (zoals wonen, cultuur, sport, media, ...), kun je dit kosteloos melden bij het Vlaams MensenrechteninstituutExterne link.

Denk bijvoorbeeld aan discriminatie op school, door een Vlaamse overheidsdienst (zoals De Lijn of VDAB), bij het huren van een woning, in een sportclub, rusthuis, CAW, in de media, ...

Je kan dit melden via het online meldingsformulierExterne link.

Kinderrechtencommissariaat (KRC)

Het Kinderrechtencommissariaat (KRC) is een onafhankelijke instantie, opgericht bij decreet door het Vlaams Parlement. Het KRC bemiddelt, onderzoekt klachten en adviseert beleidsmakers. Alles wat het KRC doet, staat in het teken van een goede naleving en toepassing van kinderrechten in Vlaanderen. Het KinderrechtenverdragExterne link staat hierbij centraal.

Het KRC heeft een klachtenlijnExterne link voor minderjarigen (jongeren onder de 18 jaar) en hun belangenbehartigers (ouders, hulpverleners, ...). Als volwassene kan je dus een klacht indienen zolang het gaat over de rechten van een minderjarige. Het KRC biedt hulp bij klachten op verschillende domeinen: gezondheidszorg, milieu, onderwijs, hulpverlening, justitie, mobiliteit, gezin, asiel en migratie, wonen, voorzieningen, enz. Daar waar mogelijk, tracht het KRC (eerst) te bemiddelen. Onderzoek start pas als andere middelen uitgeput zijn of geen oplossing brachten.

Politie 

Ben je slachtoffer van een misdrijf, bijvoorbeeld geweld of lichamelijke bedreiging? Dan kan je best zo snel mogelijk aangifte doen bij de politie. 

Transfobie is een verzwarende omstandigheid bij misdrijven. Dit betekent concreet dat het dossier naar een hiervoor speciaal aangestelde magistraat gaat. Met dit verzwarend motief wordt rekening gehouden in het bepalen van de strafmaat. Ben je dus slachtoffer van een misdrijf en heeft dit volgens jou te maken met jouw trans identiteit? Laat in je proces verbaal dan expliciet opnemen dat het hier gaat om een misdrijf ingegeven door transfobie (niet van homofobie).

Het is belangrijk dat je de bevoegde politiediensten hierop attent maakt aangezien ze hier niet altijd ervaring mee hebben. Je kan de brochure 'transfoob geweld en discriminatie van transgendersPDF' aan hen overhandigen. Sommige politiezones hebben ondertussen een LGBTI+ meldpunt opgericht, zoals de Lokale Politie BrusselExterne link en de Lokale Politie GentExterne link. Je kan er terecht voor niet-dringende politiehulp wanneer je slachtoffer bent van pesterijen, beledigingen, discriminatie of misdrijven met een homo- of transfoob motief. 

De politie kan niet alleen meer informatie geven, ze bieden ook praktische hulp of kunnen doorverwijzen naar gespecialiseerde hulpverlening (bv. slachtofferhulp). Sommige zaken zijn immers erg ingrijpend. 

Melding maken of aangifte doen?

Er is een verschil tussen een melding maken bij de politie en een aangifte doen.

Je kan aangifte doen als er sprake is van een concreet strafbaar feit: de politie zal dan een proces-verbaal opstellen. Als je aangifte doet, vraag je om strafvervolging. Dit betekent dat je wil dat de dader gestraft wordt. Doe je een melding, dan stel je de politie op de hoogte van de situatie. Dit kan ook voor een niet-strafbaar feit en is zeker ook nuttig aangezien een politiedienst door meldingen meer zicht krijgt op wat er speelt in een bepaalde politiezone. Om dezelfde reden is het belangrijk om tevens melding te doen bij een lokaal meldpunt of bij het IGVM (zie eerder). Deze meldingen hebben een belangrijke signaalfunctie naar de overheid! 

Als een feit zich herhaaldelijk stelt, bijvoorbeeld in geval van pesterijen of burenruzie, is het zeker nuttig om hier melding van te blijven doen. Zo kunnen deze meldingen gebundeld worden in een dossier. Probeer zo veel mogelijk details bij te houden en bewijzen te verzamelen. Noteer de woorden exact zoals ze werden uitgesproken om het pestgedrag te kunnen bewijzen. Lees meer over wat je kan doen in geval van een conflict met je buren op de website van UniaExterne link. 

Heb je het gevoel dat de politie jou niet serieus neemt of discrimineert? Ervaar je politiegeweld? Meld dit dan bij Police WatchExterne link, een organisatie die opkomt tegen politiegeweld. 

Zorgcentra na seksueel geweld (ZSG) 

Sinds november 2017 kunnen slachtoffers van seksueel geweld terecht in één van volgende zorgcentra:

• ZSG Gent (UZ Gent): 09/332 80 80, zsg@uzgent.be. 
• ZSG Antwerpen (UZA): 03/436 80 50, zsg@uza.be.
• ZSG Limburg (ZOL Genk): 089/80 81 00, zsglimburg@zol.be. 
• ZSG Brussel (UMC Sint-Pieter Brussel): 02/535 45 42, CPVS@stpierre-bru.be.
• ZSG Leuven (UZ Leuven): 016 34 11 11, zsg@uzleuven.be.
• ZSG West-Vlaanderen (Roeselare): 051 23 80 80, zsg@azdelta.be
• ZSG/CPVS Charleroi (UMC Marie Curie): 071/92 41 00, CPVS@chu-charleroi.be.
• ZSG/CPVS Luik (UMC Luik):  04/367 93 11, cpvs@chuliege.be.

De centra zijn 24/7 bereikbaar. Slachtoffers van seksueel geweld kunnen hier gratis alle mogelijke bijstand krijgen op één gecentraliseerde plaats. Het personeel is specifiek opgeleid om medische, forensische en psychologische hulp te bieden aan slachtoffers van seksueel geweld.

Indien gewenst kan hier ook meteen klacht neergelegd worden. Je kan hier zowel terecht direct nadat het seksueel geweld zich heeft voorgedaan als later, hoewel je in de meest ideale situatie zo snel mogelijk na het incident naar het ZSG komt.