Transgemeenschappen over de hele wereld

Het idee dat trans personen alleen in Europa en Thailand te vinden zijn, is een misverstand. Hoewel trans personen in deze regio's misschien zichtbaarder zijn, komen ze over de hele wereld voor. Door de geschiedenis heen en in diverse culturen zijn er talrijke voorbeelden van genderdiverse en transgender personen en gemeenschappen. Denk bijvoorbeeld aan historische figuren zoals Joan of Arc, Catalina de Erauso, Angélique Brulon, Lili Elbe en Chevalier D’Eon, evenals de Fa’afafine op Samoa, de two-spirit personen in Noord-Amerika en de Hijra’s in India.

Wanneer je reist door een land dat niet LGBTI+ vriendelijk is, kun je het gevoel hebben de enige trans persoon te zijn. Dit is echter niet het geval; bijna elk land herbergt een transgemeenschap of LGBTI+ organisatie, vaak met eigen unieke termen en labels die verder gaan dan westerse concepten. Hieronder volgen enkele van de bekendste gemeenschappen wereldwijd.

Noord-Amerika

Tijdens een reis door Noord-Amerika kun je vaak kennismaken met zogenaamde two-spirit of berdache personen. "Two-spirit" is een overkoepelende term die wordt gebruikt om mensen te beschrijven die niet binnen traditionele man-vrouw categorieën passen en een gender nonconforme expressie en identiteit hebben. Deze identiteiten zijn geworteld in het culturele en spirituele geloof dat de geest van een persoon zowel vrouwelijke als mannelijke eigenschappen kan bezitten. In Noord-Amerikaanse inheemse stammen worden two-spirit personen gerespecteerd vanwege hun rol als ceremonieel en spiritueel leiders, vaak als genezers en adviseurs.

Zuid-Azië

n India vind je de Hijra-gemeenschap, bestaande uit vaak trans vrouwen die leven in gemeenschappen onder leiding van een huru. De geschiedenis van de Hijra's gaat duizenden jaren terug en in het verleden werden ze religieus en spiritueel gerespecteerd. Tegenwoordig worden ze echter vaak geconfronteerd met discriminatie en geweld. Veel Hijra's proberen te overleven door te bedelen of sekswerk te verrichten. Ondanks deze uitdagingen geloven veel mensen in India in hun speciale krachten, wat hen vaak uitnodigt om deel te nemen aan geboorte- en huwelijksceremonies. In India worden Hijra's officieel erkend als een ‘derde gender’.

In Thailand vind je de katoey, ook wel bekend als ladyboys, die een van de veertien geslachtsidentiteiten binnen de Thaise boeddhistische samenleving vertegenwoordigen. Net als bij de banci's in Indonesië, worden genderrollen in Thailand niet zo binair geïnterpreteerd als in veel andere delen van de wereld. Katoey's zijn vaak trans vrouwen of mannen die zich bezighouden met travestie. Ze zijn in Thailand vaak actief in de seksindustrie of het theater, vooral gericht op westerse toeristen. Thailand is ook een centrum voor geslachtsbevestigende operaties, waarbij veel trans personen vanuit andere landen naar Thailand komen voor medische behandelingen.

Oost-Azië

Voordat Japan in contact kwam met het Westen, had het land geen systeem om gender en seksualiteit te classificeren. In plaats van gender en seksualiteit in binaire termen te begrijpen, werden ze gezien als deel van een breed spectrum, waarbij de nadruk lag op de sociale rollen binnen de collectivistische samenleving. Onder de samurai waren homoseksuele relaties volkomen normaal en vrouwelijke mannelijkheid werd niet als taboe beschouwd. Vandaag de dag blijft Japan, evenals vele andere Aziatische landen, experimenteren met diverse non-binaire (sub)identiteiten. Voorbeelden hiervan zijn de Japanse cosplay en anime, evenals de cross-dressing praktijken binnen de Pekingopera.

Oceanië

p het eiland Samoa is non-binariteit volledig geïntegreerd in de cultuur, en de fa’afafine gemeenschap wordt erkend als een derde geslacht. In het verleden werd een zoon uit een traditionele familie opgeleid tot vrouw wanneer er niet genoeg meisjes waren om de gebruikelijke 'vrouwentaken' te vervullen. Tegenwoordig leven er veel non-binaire personen op Samoa die hun eigen unieke invulling aan hun genderexpressie geven, gebaseerd op deze oude tradities. Genderbinariteit en heteronormativiteit kwamen pas op met de westerse kolonisatie.

Afrika

In Ghana worden meerdere keren per jaar travestiefestivals en andere festiviteiten gehouden. Tijdens deze evenementen experimenteren jonge Ghanezen tijdelijk en in specifieke contexten met cross-dressing, waarmee ze heteronormativiteit en genderbinariteit uitdagen. Bijna alle jonge mannen nemen deel aan deze vieringen, die een belangrijk onderdeel vormen van het culturele erfgoed van het land.

Trans organisaties wereldwijd

Er zijn verschillende organisaties actief die zich inzetten voor de rechten van LGBTI+ personen. Naast het verdedigen van de rechten van trans personen, zorgen ze ook voor verbinding en ondersteunen ze lokale trans gemeenschappen, verenigingen en organisaties. We lijsten hieronder de grootste organisaties op. 

TGEU

TGEU  wil de rechten en het welzijn van trans personen in Europa en Centraal-Azië versterken. Ze komen tegemoet aan de behoeften van lokale trans gemeenschappen en ontwikkelen programma's om meer veerkrachtige en verbonden trans bewegingen op te bouwen. TGEU heeft heel wat lid organisaties en  individuele leden in heel Europa en Centraal-Azië. 

WPATH

WPATH is de World Professional Association for Transgender Health en is een non-profit, interdisciplinaire educatieve organisatie gewijd aan transgenderzorg. Ze brengen zorgverleners en onderzoekers in het veld van transgenderzorg samen en faciliteren netwerking en wetenschappelijk onderzoek. Ze publiceren ook de Standards of Care en ethische richtlijnen voor transgenderzorg, dewelke ontstaan uit professionele consensus.

Verder heb je nog de European Association for Transgender Health (EPATH), the United States Professional Association for Transgender health (USPATH), the Asian Association for Transgender Health (AsiaPATH), the Canadian Association for Transgender Health (CPATH), the Australian Professional Association for Trans Health (AusPATH), and the Professional Association for Transgender Health Aotearoa (PATHA).

ILGA World

ILGA World is de International Lesbian, Gay, Bisexual, Trans and Intersex Association. ILGA kent heel wat leden in verschillende landen. Ze ondersteunen het LGBTI+ maatschappelijk middenveld wereldwijd door middel van pleitbezorging en onderzoeksprojecten, en geven basisbewegingen een stem binnen internationale organisaties. Naast ILGA World heb je ook nog ILGA Asia, ILGA Europe, ILGA latin America & Caribbean, ILGA North America & Caribbean, ILGA Oceania en PAN Africa ILGA.

GATE

GATE is een internationale belangenorganisatie die werkt aan rechtvaardigheid en gelijkheid voor trans personen en intersekse personen. Ze geven een stem aan en versterken gemeenschappen die te maken hebben met kwesties rond genderidentiteit, geslachtskenmerken door educatie en verbindingen te smeden met VN-organen, netwerken en belangrijke organisaties. 

Laatst nagekeken op: .