Werken aan een transvriendelijke omgeving

Waarom belangrijk?

Hoewel de maatschappij steeds toleranter lijkt te worden tegenover trans personen, zijn de meeste mensen zich niet bewust van de moeilijkheden die trans personen kunnen ondervinden binnen alle aspecten van het dagelijks leven. Nochtans kunnen enkele kleine aanpassingen en aandachtspunten een zorgomgeving al veel transvriendelijker maken, en zo de weg naar de gezondheidszorg voor trans personen gemakkelijker en aangenamer maken.

Dit kan gaan over correct omgaan met transgender patiënten en cliënten op het vlak van aanspreking, bijvoorbeeld door het screenen van de eigen administratie en correspondentie op het gebruik van geslachtsregistratie, sensitiviteit met betrekking tot geheimhouding en ethiek, aandacht voor genderinclusieve infrastructuur, en bewustzijn voor wat de gevoeligheden kunnen zijn bij fysiek onderzoek. Meer hierover lees je op onze pagina's over taal en beleid.

In de factsheet 'een transvriendelijke zorgomgeving'PDF vindt u hapklare tips met betrekking tot het creëren van een transvriendelijke zorgomgeving. 

Ervaringen in de zorg 

In de tot nu toe grootste Europese studie naar ervaringen van trans personen worden onder andere ongepaste nieuwsgierigheid van hulpverleners, het negeren van trans specifieke noden, onder druk gezet worden om een medische of psychologische test te ondergaan, ongelijk behandeld worden door de medische staf, niet in behandeling gaan uit vrees voor discriminatie en intolerante reacties, en moeilijkheden om toegang te vinden tot gezondheidszorg gerapporteerd door trans personen1 2 . Veel trans personen ervaren angst en schaamte wanneer er bij het bezoek aan een hulpverlener een fysiek onderzoek aan te pas zou kunnen komen. De vaakst gerapporteerde negatieve ervaringen binnen de gezondheidzorg die uit de studie ‘leven als transgender persoon in België’ naar voor komen zijn het niet aangesproken worden met de gekozen naam of voornaamwoorden, ongepaste nieuwsgierigheid en schending van de privacy3 .

Vaak ontstaan de negatieve ervaringen van trans personen met de gezondheidszorg niet omwille van kwaadwilligheid van de hulpverlener, maar eerder uit onwetendheid en gebrek aan kennis over het transgenderthema. Uit de TGEU Trans Health Survey4  blijkt dat slechts 35,5% van de professionals in de gezondheidszorg training kreeg over het werken met transgender personen. In de meeste gevallen willen huisartsen, psychologen of psychiaters transgender personen wel helpen, maar hebben ze geen kennis of informatie over het thema5 De kennis- en onderzoeksontwikkelingen met betrekking tot dit thema zijn inderdaad nog vrij nieuw en het is veelal een uitzondering dat het transgenderthema wordt opgenomen in het lessenpakket in medische richtingen.

De veelvoudige negatieve ervaringen van trans personen met gezondheidszorg hebben uiteraard een verregaande invloed op de persoon. Veel trans personen zullen gezondheidszorg vermijden en slechts in zeer ernstige gevallen of na verloop van een lange tijd beroep doen op een hulpverlener. Dit heeft ten eerste zware gevolgen voor hun fysieke gezondheid, maar kan ook voor (bijkomende) mentale gezondheidsproblemen zorgen. Voor een aantal trans personen kan een negatieve ervaring met een hulpverlener zelfs traumatisch zijn. Dit bemoeilijkt verder hun toegang tot algemene én transgender specifieke gezondheidszorg.