Aanpassen voornaam in kader van gendertransitie 

In het kader van een gendertransitie kan een procedure voor voornaamswijziging worden doorlopen. Sinds 1 januari 2018 zijn een aantal voorwaarden hiertoe vereenvoudigd; en sinds 1 augustus 2018 is deze procedure volledig overgedragen aan de gemeentes. Bijgevolg is een voornaamswijziging vandaag relatief makkelijk. 

Slechts eenmaal mogelijk

Het is echter zo dat de reden voor voornaamswijziging in het kader van een gendertransitie slechts één keer kan worden gebruikt.

In de aanvankelijke aanvraag werd de overtuiging gebruikt dat het geboortegeslacht niet overeenstemt met de innerlijk beleefde genderidentiteit. Bijgevolg moet de persoon, die de voornaamswijziging ongedaan wil maken, de voornaam laten wijzigen naar de oude of nog een andere voornaam via de ‘gewone procedure’.

In dit geval gaat het om een gust van de FOD Justitie, eerder dan om een recht voor trans personen. De kostprijs is per gemeente afhankelijk. Informeer je hierover bij de burgerlijke stand. 

Aanpassen voornaam volgens ‘gewone procedure’ 

De ‘gewone procedure voor voornaamswijziging’ is vrij streng. De nieuwe voornaam mag namelijk niet voor verwarring zorgen en mag niet schadelijk zijn voor de persoon of anderen. Toegepast op deze context, moet de nieuw gekozen voornaam vooral/nog steeds in overeenstemming zijn met de innerlijk beleefde genderidentiteit.

Zo bijvoorbeeld mag een trans vrouw, die reeds een geslachtsregistratiewijziging heeft doorlopen (en dus V op het paspoort heeft staan) haar voornaam niet (nogmaals) veranderen naar een eerder typisch mannelijke voornaam. De verwarring die kan ontstaan, zal als schadelijk worden beschouwd, waardoor die voornaam zal worden geweigerd. Er wordt daarom aangeraden deze voorwaardelijke criteria goed na te kijken.  

Uitzonderingen voor een tweede aanpassing (terugkeer)

Er zijn een aantal situaties waarin een tweede aanpassing (of ‘terugkeer’) van de voornaam bij een trans persoon toch mogelijk is, zonder de gewone procedure te moeten gebruiken. 

  1. Wanneer de familierechtbank een nieuwe geslachtsregistratiewijziging, en daarbij een nieuwe voornaamswijziging, heeft toegestaan (m.a.w. een terugkeer naar het oorspronkelijk geregistreerde geboortegeslacht). Dus enkel wanneer de familierechtbank een positieve terugkeerprocedure heeft uitgeschreven voor de wijziging van de geslachtsregistratie, kan de gunstprocedure voor transgender personen nogmaals worden gebruikt. 
  2. Een niet-ontvoogde minderjarige van 12 jaar of ouder van wie de voornaam al een eerste keer werd veranderd, kan een tweede maal om dezelfde reden om een voornaamsverandering verzoeken, voor zover die niet overgaat tot de aanpassing van de registratie van diens geslacht overeenkomstig artikel 135/1 BW (art. 370/3, § 4, vierde lid BW). 

Laatst nagekeken op: .