Drag

Wat is drag?

Drag vindt origines in de queer en homogemeenschap, waarbij de drag subcultuur de vaak jonge en arme (en zwarte) homoseksuele mannen of trans vrouwen een gevoel van onderscheiding en status kon geven binnen de queer- of homogemeenschap1 . Mensen die aan drag doen hebben specifiek het doel om op te treden voor een publiek. Velen treden op in cafés, nachtclubs, of op wedstrijden2 .

Vaak wordt er in deze performances geplaybackt, gedanst en geacteerd. Er zijn performers die met hun eigen stem zingen, en performers die lipsyncen3 . Het gaat hier dus niet enkel om zichzelf aan te kleden met kledij die typisch bij een ander gender hoort, maar creatieve, overdreven en originele interpretaties van vrouwelijkheid en mannelijkheid, waar een showelement aan vast hangt4 .

Een drag personage speelt vaak met de man/vrouw binariteit en er worden vaak grappen gemaakt over bepaalde geslachtskenmerken5 . Echter is het vrij aan de performer om zelf te kiezen welke aanpak en thema's die gebruikt. Het concept drag was lang erg binair opgedeeld: een man die een vrouwelijk personage speelt is een drag queen, en een vrouw die een mannelijk personage speelt is een drag king. Er werd ook veel meer onderzoek gedaan naar drag queens, en dit is ook het meest bekend in de maatschappij. We zien echter ook drag kings opduiken, en enkele drag collectieven creëren ook drag personages die niet mannelijk of vrouwelijk of net allebei zijn, en die gendernormen hiermee willen verbreken.

Een belangrijke misconceptie over drag is ook dat het automatisch cross-gender representatie zou inhouden, dat een persoon wiens toegewezen geslacht bij geboorte mannelijk is bijvoorbeeld automatisch een vrouwelijk personage zou hebben, en een persoon wiens toegewezen geslacht bij geboorte vrouwelijk is bijvoorbeeld automatisch een mannelijk personage zou hebben. Echter is dit niet altijd het geval. Drag performers kunnen eigen authentieke genders creëren in hun personages, en dus zelf het gender van het personage construeren, representeren en definiëren6 . Hoewel de drag cultuur is ontstaan vanuit de homoseksuele en transgender gemeenschap, hoef je zelf geen LGBT+ persoon te zijn om aan drag te doen.

Waarom doen mensen aan drag?

Er zijn verschillende redenen waarom mensen aan drag doen. Naast het gewoon een leuke hobby vinden, spelen soms ook politieke, activistische en bekritiserende redenen een rol, zoals bijvoorbeeld het in vraag stellen van traditionele genderrollen7 . Ook het doorbreken van schaamte, interesse in een carrière als entertainer, het opgroeien in een netwerk dat aan drag doet, actief willen zijn in de queer of homogemeenschap, het van jongs af aan cross-dressen, voor sociale status, het publiek laten kennismaken met een nieuw en unieke realiteit, het uitdrukken en/of verkennen van de complexiteit van gender zijn redenen die drag performers opgeven8 .

Drag personages worden soms gestigmatiseerd en bekritiseerd door de maatschappij omdat ze als extreem en extravagant worden gezien. Echter krijgen drag personages vaak ook extra aanzien en een soort beroemdheidsstatus binnen hun eigen gemeenschap, en kansen om zichzelf te ontwikkelen en zich te onderscheiden van anderen9 .

Geschiedenis van drag in Europa

Drag dateert tenminste uit de 18e eeuw, waar in Engeland optredens doorgingen in zogenaamde molly houses. Veel van de drag geschiedenis gebeurde onder de radar. In de 20e eeuw ontstonden er meer buurten waar voornamelijk homoseksuele mannen woonden, waardoor er op dat moment ook meer homoseksuele cafés opdoken. Waar homoseksuele mannen in het publieke leven moesten conformeren aan heteroseksuele normen, konden zij op deze plekken meer experimenteren, wat ook resulteerde in de opkomst van de drag cultuur10 .

Rond 1950 werd de drag cultuur en bepaalde drag queens steeds bekender. Veel van deze bekende drag queens kwamen van een arme achtergrond, waardoor zij door aan drag te doen toch een bepaalde status konden bereiken11 . Drag ontstond als een belangrijke sociale outlet voor personen die op basis van hun gender en/of seksuele oriëntatie gemarginaliseerd werden12 .

Ball culture en vogue

Voorgaand werd voornamelijk de geschiedenis van de Europese drag besproken. Echter ontstond dit fenomeen ook binnen andere culturen en heeft dit ook een sterke invloed gehad op de ontwikkeling van drag algemeen. In de context van de Verenigde Staten, duikt rond de 20ste eeuw de house/ball en vogue cultuur op. Met de house/ball gemeenschap bedoelen we een collectief van personen, vaak homoseksuele of trans personen van kleur die een gezamenlijke levensstijl delen. Met “ball” wordt gerefereerd naar een sociaal evenement waarbij houses en individuen tegen elkaar strijden via dans en performance13 . Een “house” is een soort gemeenschap van queer personen die samen leven, vaak doordat ze bij hun familie geen plek meer hebben; oudere of meer ervaren leden van the house worden als ouders gezien die de anderen beschermen en een veilige plek geven om zichzelf te kunnen zijn14 15 .

Doordat homoseksuele en trans personen niet geaccepteerd werden, werden deze competities underground gehouden, waarbij het voor velen een van de weinige momenten was waarbij men met anderen kon praten en optrekken16 . Veel van deze performances zijn ook drag performances, en de bekendste manier van op te treden is via een dansstijl genaamd “vogue”17 . Dit is voornamelijk een fenomeen dat uit de Verenigde Staten komt, al zien we dit ook in opmars in België (bijvoorbeeld door het collectief For All QueensExterne link in Brussel). Ook zien we deze opmars in de populariteit van series zoals RuPaul's Drag Race, Pose en Anne+.