Een coming-out of niet: de keuze is aan jou

Coming-out: klaar voor?

Je kiest steeds zelf of je een coming-out doet of niet. Laat je zeker niet onder druk zetten door iemand anders. Men mag je nooit dwingen tot een coming-out of je outen zonder jouw medeweten en goedkeuring. Dat zou indruisen tegen de wet op privacy. 

Misschien voelt het voor jou (nog) niet veilig of ben je er nog niet klaar voor. Dat is helemaal oké. Neem je tijd en maak geen impulsieve of overhaaste beslissingen.

Het helpt om je beter uit te drukken, maar je hoeft niet per se 100% zeker te zijn over je gevoelens en genderidentiteit vooraleer je ze deelt met iemand anders. Het kan namelijk helpen om jouw genderzoekproces te delen met iemand die je vertrouwt. Op die manier voel je je minder geïsoleerd en voelt de ander zich van begin af aan betrokken.

Voel je dat je twijfels en bezorgheden je verlammen? Stel jezelf dan deze vragen:

  • Wanneer zal ik wel 100% zeker zijn?
  • Wil ik wachten tot ik 100% zeker ben, of gun ik het mezelf nu al om stappen te zetten die ervoor zorgen dat ik me meer comfortabel voel bij mijn lichaam en identiteit?
  • Wil ik wachten tot ik 100% zeker ben, of gun ik het mezelf om dit te delen met iemand die ik vertrouw zodat ik me minder eenzaam voel?
  • Ben ik onzeker over wie ik ben, of eerder onzeker over reacties van anderen en het mogelijke effect op mijn leven en dat van anderen?

Coming-out: een achterhaald concept?

Sommigen geven aan dat ze het concept 'coming-out' of 'uit de kast komen' achterhaald vinden. Er is namelijk niets om "op te biechten". Iedereen heeft een genderidentiteit en genderexpressie. Toch wordt van cisgender personen niet verwacht dat zij een coming-out doen. Dit lijkt enkel een verwachting te zijn ten aanzien van trans personen.

Mogelijks vind jij dit ook een gek idee, en kies je er daarom voor om geen coming-out te doen en je gewoon te kleden, jezelf voor te stellen, te leven,... zoals jij het wil. Je zou kunnen redeneren dat voor wie het van belang is, je genderidentiteit wel gaandeweg duidelijk wordt, ook zonder een officieel coming-out moment. 

Coming-out: context- en persoonsafhankelijk?

Je wel of niet outen kan sterk afhangen van de context, waarbij je misschien in sommige contexten wel iets wil delen over jezelf en in andere (nog) niet.

Soms hebben mensen het gevoel dat ze moeten uit de kast komen. Dat kan bijvoorbeeld voorkomen wanneer je net op een nieuwe werkplek of school start. Mogelijks krijg je dan het gevoel dat je dit momentum, deze "nieuwe" start, moet aangrijpen om een coming-out te doen of wordt er door anderen op aangedrongen. Het klopt dat dit een ideaal moment kan zijn: men leert je namelijk kennen onder je eventuele nieuwe naam en huidige genderrol en voorkomen, maar laat je hierdoor niet opjagen. 

Individualistische versus collectivistische kijk op coming-out

In de westerse, meer individualistischere samenleving, heerst een coming-out discours. Dat wil zeggen dat je wordt aangemoedigd om overal en bij iedereen jezelf te zijn. Dit houdt dan bijvoorbeeld in dat je openlijk trans bent en een coming-out doet. In dit discours ben jij en jij alleen de eigenaar over jouw genderidentiteit en wat je hierover wil delen met anderen.

In meer conservatieve of collectivistischere samenlevingen heeft de gemeenschap een veel grotere invloed op je identiteitsvorming, en is het niet altijd mogelijk om overal en bij iedereen jezelf te zijn. Je bent met andere woorden niet de enige eigenaar over jouw genderidentiteit. Soms bestaan de concepten "transgender" en "coming-out" , zoals gekend in de westerse wereld, simpelweg niet. Vaak worden er dan op andere manieren verwezen naar trans personen (want die bestaan natuurlijk wel in elke samenleving, cultuur en tijd). Ook personen met een intersekse variatie - de term ''Intersekse personen''- is in bepaalde talen niet gekend en wordt door elkaar gebruikt met de term ''trans persoon''.

Wat primeert: persoonlijke veiligheid of een coming-out?

Jouw persoonlijke veiligheid en integriteit primeren steeds op een coming-out. Voel je je onveilig in bepaalde situaties of bij bepaalde mensen? Breng jezelf dan in veiligheid en zoek naar contexten waar je je wel kan outen. Vaak worden die plekken aangeduid als 'safe(r) spaces'.

Heb je schrik om in een onveilige situatie terecht te komen na je coming-out? Anticipeer hierop en zoek naar een ondersteunend netwerk waar je terecht kan. Licht in dat geval op voorhand iemand in die je vertrouwt en vraag of deze persoon wil inchecken bij jou net na je coming-out.

Wat primeert: innerlijke rust of rust binnen de familie

Misschien voel je je niet zozeer onveilig, maar ongemakkelijk bij een outing ten aanzien van sommige mensen. Zo kiezen velen er nog steeds om kleine kinderen, grootouders, geliefden die op sterven liggen, strikt religieuze familieleden,... niets te vertellen over hun gendervariante gevoelens, genderidentiteit of/en transitiewens. Ze redeneren dan dat deze mensen in een andere generatie opgroeiden, zich onnodig zorgen zouden maken, geen verzoening zouden vinden met hun religie of opvattingen, er geen boodschap aan zouden hebben,.... en bijgevolg verdrietig, afwijzend of verward zouden zijn na een coming-out.

Weet echter dat ouderen en zieke mensen je sterk kunnen verrassen. Meestal bouwden ze een grote maturiteit en relativeringsvermogen op, waardoor ze vaak net heel begripvol reageren. Jonge kinderen reageren doorgaans goed, zolang je dezelfde liefdevolle ouder, tante, leerkracht,... blijft en jouw transitie geen negatieve gevolgen voor hen oplevert. 

Bij transfobe mensen of strikt religieuze mensen die aangeven dat jouw trans-zijn niet verzoenbaar is met het geloof of hun opvattingen, vraagt het soms veel tijd en afstand vooraleer er dialoog kan ontstaan. Geef hen tijd en ruimte, maar bewaak ook je eigen mentale gezondheid en grenzen.

Doe eventueel beroep op de expertise en ondersteuning van Merhaba , een organisatie die LGBTI+ personen met een migratieachtergrond empowert. Of ga te rade bij de Rainbow Ambassadors , een vereniging van en voor LGBTI+ senioren. Zij kunnen je helpen een brug te slaan tussen jou en je familielid. Ook een gesprek bij ons op het TIP kan soms helpend zijn omdat we veel informatie en een luisterend oor kunnen bieden aan beide partijen. 

Redenen om geen coming-out te doen

  • Ik ben er (nog) niet klaar voor: ik voel me onzeker of zoekende
  • Ik vind het niet nodig of relevant 
  • Ik heb er momenteel geen energie of ruimte voor
  • Ik ben bang voor vooroordelen, negatieve reacties, geroddel, geweld, stigma, discriminatie,…
  • Ik wil (nog) geen label op mezelf plakken
  • Ik ben bang dat ik iemand zou kwetsen of choqueren
  • Ik ben bang dat mijn omgeving of religie het niet zal accepteren
  • Ik identificeer me niet langer als trans (bv. omwille van een afgeronde transitie)
  • …

Redenen om wél een coming-out te doen

  • Ik wil mezelf kunnen zijn
  • Ik wil me niet langer angstig, depressief of geïsoleerd voelen
  • Ik ben eerlijk en open, met mezelf en anderen want ik kan niet leven met een geheim
  • Ik wil begrepen, erkend en aanvaard worden
  • Ik zoek steun bij anderen
  • Ik geloof in mezelf
  • Ik wil mijn gegevens laten aanpassen in databases of registratiesystemen
  • Ik wil kunnen vertellen over (fasen in) mijn leven
  • Ik wil bepaalde medische, juridische of sociale stappen kunnen zetten
  • Ik zou graag lotgenoten/gelijkgezinden kunnen ontmoeten
  • Ik zal eindelijk toekomstdromen kunnen najagen
  • Ik wil heteronormativiteit en stereotypen doorbreken door een rolmodel te zijn
  • …

Wanneer je geen keuze hebt

Het is perfect oké om alles nog even voor jezelf te houden of selectief te zijn in wie je wat vertelt. Houd er wel rekening mee dat heel wat juridische, medische en sociale wijzigingen zichtbaarder worden tijdens een transitie. In tegenstelling tot bijvoorbeeld je seksuele en romantische oriëntatie kan je een transitie niet zo makkelijk verborgen houden. 

Medische en juridische redenen

Wanneer je juridische en/of medische stappen zet, kan het zijn dat het duidelijk wordt dat je trans bent zonder dat je hier zelf per se voor kiest. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij het inkijken van je medisch dossier, of bij het huwen. Het kan bijvoorbeeld ook het geval zijn bij een fertiliteitscentrum waar je duidelijk moet maken waarom je zelf geen sperma- of eicellen aanmaakt en beroep wenst te doen op een fertiliteitsbehandeling. 

Verder moet je na een voornaam en/of geslachtsregistratie wijziging ook heel wat instanties vragen om je persoonsgegevens aan te passen. Soms kunnen ze hierdoor de reden van aanpassing makkelijk afleiden (bv. nieuwe naam op rekening en bankkaart). 

Passabiliteit

Misschien heb je het gevoel dat je niet passabel (genoeg) bent, en je stem, lichaamsbeharing, gezichtstrekken en sommige lichaamsdelen je "verraden". Dit kan frustrerend en confronterend zijn. Weet echter dat je verleden niet volledig, én tegelijkertijd heel erg, bepaalt wie je nu bent. Probeer dit ook zo te duiden naar anderen.

Pas op oudere leeftijd in transitie kunnen gaan, betekent bijvoorbeeld dat bepaalde zaken zoals beharing, stem, borstgroei,... zich in de puberteit en doorheen je volwassen leven sterk konden ontwikkelen. Hier heb je weinig vat op, en je hebt er zelf niet voor gekozen.

Het helpt wanneer je een zelfzekere houding aanneemt en jezelf voorstelt met de juiste voornaam en voornaamwoorden. 

Afsluiten van een (hospitalisatie) verzekering

In de context van verzekeringen is het aangewezen steeds eerlijk te zijn over eventuele geplande operaties of een verkregen diagnose van genderdysforie of genderincongruentie wanneer je een verzekering afsluit en dus een medische infofiche invult. Indien achteraf zou blijken dat je een behandeling of diagnose verborgen hield, mag de verzekeraar namelijk bepaalde terugbetalingen alsnog weigeren.

Tips

  • Laat je niet onder druk zetten door anderen en maak een persoonlijke keuze.
  • Weet dat je bij verschillende organisaties en hulpverleners terecht kan voor hulp.
  • Vertrouw erop dat een coming-out went, het wordt makkelijker doorheen de tijd.
  • Wees je ervan bewust dat je niet "minder trans" bent omdat je niet uit de kast bent.

Laatst nagekeken op: .